راهین رهسپار

انواع روش‌های حمل‌ و نقل دریایی

حمل و نقل دریایی به صورت چندین روش مختلف انجام می‌شود. برخی از اصلی‌ترین روش‌های حمل و نقل دریایی عبارتند از:

۱. حمل و نقل کانتینری (Container Shipping): در این روش، بارها درون کانتینرها قرار می‌گیرند و با استفاده از کشتی‌های کانتینری حمل می‌شوند. این روش بسیار متداول است و بارها را درون کانتینرهای استاندارد قرار می‌دهد که به راحتی قابل حمل و تخلیه هستند.

۲. حمل و نقل بالک (Bulk Shipping): در این روش، بارها به صورت بالکی (بدون استفاده از کانتینر) حمل می‌شوند. این روش بیشتر برای حمل بارهای سنگین و حجیم مانند مواد معدنی، غلات، نفت خام و غیره استفاده می‌شود.

۳. حمل و نقل رورو (Ro-Ro Shipping): در این روش، بارها با استفاده از کشتی‌های Ro-Ro (Roll-on/Roll-off) حمل می‌شوند. در این حالت، بارها با وسایل نقلیه مانند خودروها، کامیون‌ها و وانت‌ها به داخل کشتی وارد می‌شوند و در مقصد نیز به همین صورت تخلیه می‌شوند.

۴. حمل و نقل مختلط (Intermodal Shipping): در این روش، بارها از طریق ترکیبی از حمل و نقل دریایی و حمل و نقل راهی (مانند قطار یا کامیون) حمل می‌شوند. به عنوان مثال، بارها ابتدا با کشتی به یک بندر می‌رسند و سپس با استفاده از قطار یا کامیون به مقصد نهایی حمل می‌شوند.

۵. حمل و نقل چارچوبی (Breakbulk Shipping): در این روش، بارها به صورت جداگانه و بدون استفاده از کانتینر حمل می‌شوند. این روش بیشتر برای بارهایی استفاده می‌شود که اندازه و شکل آنها منحصر به فرد است و نیاز به بسته‌بندی ویژه دارند.

هر یک از این روش‌ها مزایا و محدودیت‌های خود را دارند و بسته به نوع بار و نیازهای حمل و نقل، انتخاب می‌شوند.

انواع حامل‌های دریایی

کشتی‌های تانکری

تانکرها به عنوان حامل محموله‌های مایع نقش مهمی در حمل‌و‌نقل انرژی در جهان دارند. مسئولیت بارگیری حمل و تخلیه مایعات در اختیار این تانکرها است. تانکرها کانتینر یا بشکه ندارند و به جای آن، مایع مورد نظر را درون مخزن‌های آن‌ها  ذخیره می‌شود. معمولا از تانکرها برای حمل نفت استفاده می‌شود و به همین دلیل به عنوان “نفتکش” نیز شناخته می‌شوند، البته برخی از تانکرها روغن‌های خوراکی و سایر مواد مایع را هم جابه‌جا می‌کنند. تانکرها را می‌توان به چندین زیردسته تقسیم کرد:

تانکرهای نفتی

تانکرهای شیمیایی

تانکرهای گازی

کشتی‌های کانتینری

کشتی‌های کانتینری، کشتی‌های دریایی معمولی هستند که بارهای کانتینری را حمل می‌کنند و به عنوان کانتینرهای چندوجهی هم مشهور هستند. حامل‌های کانتینری معمولا در مسیرهایی با برنامه‌ریزی منظم و مشخص کار  می‌کنند و این نوع حمل و نقل را می‌توان به  عنوان حمل و نقل خطی نیز در نظر گرفت.

کشتی‌های کانتینری نسبت به کشتیرانی دریایی قوی تر هستند، زیرا بیشتر کالاها باید در کانتینرهای چندوجهی حمل شوند، خصوصا کالاهای مصرفی.

کشتی‌های فله بر

کالاهایی که بصورت فله و بدون بسته‌بندی حمل می‌شوند، از طریق کشتی‌های مخصوص حمل کالاهای فله انتقال داده می‌شوند. کشتی‌های فله بر در دو گروه دسته بندی می‌شوند: کشتی‌های فله بر کالای خشک، کشتی‌های فله بر مخصوص مایعات.

انواع بار در حمل و نقل دریایی

در حمل و نقل دریایی، انواع مختلفی از بارها قابل حمل هستند. برخی از اصلی‌ترین انواع بارها عبارتند از:

۱. بارهای کانتینری (Containerized Cargo): این بارها درون کانتینرها قرار می‌گیرند و به صورت استاندارد و قابل حمل و تخلیه هستند. این شامل بارهای مانند محصولات صنعتی، مواد غذایی، لوازم خانگی، پوشاک و غیره است.

۲. بارهای بالکی (Bulk Cargo): این بارها به صورت بالکی و بدون استفاده از کانتینر حمل می‌شوند. این شامل بارهای مانند غلات، مواد معدنی، نفت خام، ذغال سنگ و غیره است.

۳. بارهای مایع (Liquid Cargo): این بارها شامل مواد مایعی مانند نفت، گاز طبیعی مساله، محصولات شیمیایی و غیره است. این بارها به صورت مخازن یا تانکرها حمل می‌شوند.

۴. بارهای سرد (Refrigerated Cargo): این بارها نیاز به دمای کنترل شده دارند. این شامل بارهایی مانند محصولات غذایی تازه، میوه‌ها، محصولات لبنی، داروها و غیره است. این بارها در کانتینرهای سرد حمل می‌شوند تا دمای مناسب حفظ شود.

۵. بارهای پروژه‌ای (Project Cargo): این بارها شامل بارهای سنگین، بزرگ و پیچیده مانند ماشین‌آلات صنعتی، تجهیزات نفتی و گازی، قطعات بزرگ ساختمانی و غیره است. این بارها نیاز به روش‌های خاص حمل و نقل دارند و معمولاً به صورت بالکی یا با استفاده از کشتی‌های خاص حمل می‌شوند.

۶. بارهای خطرناک (Hazardous Cargo): این بارها شامل موادی است که به دلیل خطرات احتمالی مانند مواد شیمیایی، مواد سمی، مواد قابل اشتعال و غیره، نیاز به شرایط خاص حمل و نقل دارند و تحت قوانین و مقررات خاصی قرار می‌گیرند.

۷. بارهای دیگر: علاوه بر بارهای فوق، در حمل و نقل دریایی می‌توان بارهای دیگری نیز داشت مانند بارهای پراکنده (Breakbulk Cargo) که به صورت جداگانه و بدون استفاده از کانتینر حمل می‌شوند، بارهای مسافری (Passenger Cargo) که مرتبط با حمل و نقل مسافران است، بارهای متفرقه (General Cargo) که شامل بارهای متنوعی است که نمی‌توانند در کانتینر قرار بگیرند، و بارهای خاص مانند حیوانات زنده و مواد غذایی خاص.

انواع کشتی‌‌های حمل و نقل دریایی

در حمل و نقل دریایی، انواع مختلفی از کشتی‌ها برای حمل بارها و مسافران استفاده می‌شود. برخی از اصلی‌ترین انواع کشتی‌های حمل و نقل دریایی عبارتند از:

۱. کشتی‌های کانتینری (Container Ships): این کشتی‌ها برای حمل بارها درون کانتینرها استفاده می‌شوند. آنها دارای ساختاری مناسب برای بارگیری و تخلیه سریع کانتینرها هستند و برای حمل بارهای استاندارد و قابل حمل در کانتینرها مناسب هستند.

۲. کشتی‌های بالک (Bulk Carriers): این کشتی‌ها برای حمل بارهای سنگین و حجیم مانند غلات، مواد معدنی، نفت خام و ذغال سنگ استفاده می‌شوند. آنها دارای ساختاری مناسب برای بارگیری و تخلیه بارهای بالکی هستند.

۳. کشتی‌های تانکر (Tankers): این کشتی‌ها برای حمل مواد مایعی مانند نفت، گاز طبیعی، محصولات شیمیایی و آب استفاده می‌شوند. آنها دارای تانک‌های بزرگی هستند که بارهای مایع را در خود جای می‌دهند.

۴. کشتی‌های رورو (Ro-Ro Ships): این کشتی‌ها برای حمل بارها و وسایل نقلیه مانند خودروها، کامیون‌ها و وانت‌ها استفاده می‌شوند. آنها دارای راهروهای خاصی هستند که بارها و وسایل نقلیه به راحتی وارد و خارج می‌شوند.

۵. کشتی‌های مسافربری (Passenger Ships): این کشتی‌ها برای حمل مسافران در سفرهای دریایی استفاده می‌شوند. آنها دارای امکانات رفاهی و سرویس‌های مسافرتی مانند کابین‌ها، رستوران‌ها و سالن‌های تفریحی هستند.

۶. کشتی‌های نظامی (Naval Ships): این کشتی‌ها برای استفاده در نیروهای دریایی و نیروهای نظامی استفاده می‌شوند. آنها شامل کشتی‌های جنگی، زیردریایی‌ها، ناوهای هواپیمابر و سایر نوع کشتی‌های نظامی می‌شوند.

همچنین، بسته به نوع بار و نیازهای حمل و نقل، انواع دیگری از کشتی‌ها نیز وجود دارند مانند کشتی‌های تفریحی، کشتی‌های تحقیقاتی، کشتی‌های صید، کشتی‌های خدماتی و غیره.